«Για το σχολείο που έχουν ανάγκη όλα τα παιδιά»

Την παρακάτω ανακοίνωση εξέδωσε η Ανώτατη Συνομοσπονδία Γονέων Μαθητών Ελλάδας για το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας:

«ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ  ΤΟΥΣ  ΑΓΩΝΕΣ  ΜΑΣ

  ΓΙΑ ΤΟ  ΣΧΟΛΕΙΟ  ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΓΚΗ  ΟΛΑ ΤΑ  ΠΑΙΔΙΑ 

ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ  ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΕΙ  ΤΙΣ  ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ  ΜΟΡΦΩΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Η κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας, με την προσφιλή τακτική τους, έδωσαν στη δημοσιότητα το 4^ο κατά σειρά αντιεκπαιδευτικό νομοσχέδιο μέσα στο κατακαλόκαιρο με κλειστά τα σχολεία και εν μέσω πανδημίας.

Παρόλο που τα σχολεία όλο το προηγούμενο διάστημα έμειναν για μήνες κλειστά, χωρίς να λαμβάνονται ουσιαστικά μέτρα που σύσσωμη η σχολική κοινότητα πρότεινε, με τα παιδιά μας να έρχονται αντιμέτωπα για μεγάλο χρονικό διάστημα με το φιάσκο της τηλεκπαίδευσης, έχοντας προκύψει σημαντικές επιπτώσεις, συσσωρεύοντας τόσο μορφωτικά  όσο και ψυχοκοινωνικά κενά η κυβέρνηση συνεχίζει ακάθεκτη να νομοθετεί την παραπέρα μορφωτική υποβάθμιση του σχολείου.    

Το νέο νομοσχέδιο αποτελεί αντιδραστική “τομή”, με τον πυρήνα των αλλαγών του να εστιάζει στη δημιουργία σχολείων πολλών ταχυτήτων, να καταργεί ακόμη περισσότερο την ενιαία εκπαιδευτική διαδικασία, να νομοθετεί τις εκπαιδευτικές ανισότητες και τον ασφυκτικό έλεγχο των σχολείων.   

Οι αντιδραστικές αλλαγές του νομοσχεδίου  μας αφορούν ως γονείς και έχουν να κάνουν με τη δήθεν “αυτονομία” της σχολικής μονάδας, τη λεγόμενη “αναβάθμιση του μαθήματος”, τη διάλυση του ενιαίου χαρακτήρα από το περιεχόμενο μέχρι τους πόρους και την υποβάθμιση του ρόλου των Συλλόγων Γονέων.

Ως Ανώτατη Συνομοσπονδία Γονέων Μαθητών Ελλάδας τοποθετούμαστε απέναντι στο νέο νομοσχέδιο υπό το πρίσμα των θέσεων μας και των αποφάσεων των συνεδρίων μας, κυρίως όμως με βάση  τις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες και δυνατότητες της εποχής μας. Για ένα σχολείο ενιαίο, όπως χρόνια διεκδικούμε αγωνιζόμενοι μέσα από τα θεσμικά, συλλογικά μας όργανα, που τα δίνει όλα σε όλους και όχι κάποια σε λίγους.

Βασικές πλευρές του νομοσχεδίου

1. “Αυτονομία και αξιολόγηση” της σχολικής μονάδας

Με τα περί “αυτονομίας” της σχολικής μονάδας,  η κυβέρνηση επιδιώκει, σύμφωνα και με τις σχετικές κατευθύνσεις της Ε.Ε.  που  έχουν υπηρετήσει  και   προηγούμενες  κυβερνήσεις, την παραπέρα “απαλλαγή” του κράτους από την υποχρέωση της χρηματοδότησης, της στελέχωσης, και της επιμόρφωσης.

Θεσμοθετείτε  η είσοδος χορηγών στα σχολεία, η απλοποίηση των διαδικασιών παρέμβασης της κάθε ΜΚΟ και του κάθε φορέα που διοργανώνει ένα “εκπαιδευτικό” πρόγραμμα στα σχολεία.

Θα  έχουμε εκπαιδευτικές δράσεις και προγραμμάτων στα σχολεία χωρίς να απαιτείται έγκριση από το υπουργείο, ανοίγοντας ακόμα περισσότερο την πόρτα των σχολείων σε επιχειρήσεις και όχι  ενιαία προγράμματα και δράσεις που αφορούν π.χ. τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, δεν θα διαχέονται στο σύνολο των μαθητών.  Εδώ θα παίξουν καθοριστικό ρόλο  τα περίφημα  “Εργαστήρια Δεξιοτήτων” που ουσιαστικά δεν θα  δίνεται  βάση  στην  ολοκληρωμένη μόρφωση  των παιδιών  μας  αλλά το περιεχόμενό τους  θα το  επιβάλλουν  κάθε  φορά  οι ανάγκες της οικονομίας.

Στις διατάξεις γίνεται λόγος για “διεύρυνση του κύκλου των πηγών χρηματοδότησης των σχολικών μονάδων, με σκοπό την απόκτηση μεγαλύτερης αυτονομίας και ευελιξίας (άρθρο 92)”. Σε αυτήν την κατεύθυνση, προβλέπεται τα σχολεία να μπορούν να εξασφαλίζουν “επιπλέον πόρους μέσα από τη διοργάνωση εκδηλώσεων και την ευκολότερη αποδοχή δωρεών και χορηγιών (άρθρο 93)”. Πρόκειται για καθοριστική εξέλιξη που, πατώντας στη χρόνια υποχρηματοδότηση των σχολείων, συμβάλλει στην κατηγοριοποίηση και επιχειρηματική λειτουργία, φορτώνει ακόμα περισσότερα βάρη στην πλάτη των γονιών που θα βάζουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για τη μόρφωση των παιδιών τους, είναι μια ανοιχτή πρόσκληση στα σχολεία να “ανοίξουν διάπλατα την πόρτα” στους χορηγούς και να υποταχθούν στις αξιώσεις τους, και γι’ αυτό με μαθηματική ακρίβεια – πέρα απ’ όλα τα άλλα – οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερη κατηγοριοποίηση σχολείων. Για παράδειγμα, η “αξιοποίηση των εγκαταστάσεων” ακούγεται ακόμα πιο προκλητική αν σκεφτεί κανείς τα παραδείγματα των σχολείων που στεγάζονται π.χ. σε κοντέινερ ή σε παλιά ακατάλληλα κτίρια χωρίς βασικές υποδομές, τα οποία αντικειμενικά δεν έχουν καμία… προσδοκία για επιπλέον έσοδα από τέτοιες δραστηριότητες, σε αντίθεση με άλλα, περισσότερο “τυχερά” σχολεία.    

Είναι ξεκάθαρο όμως ότι ενισχύει την “αυτονομία” του σχολείου, αυξάνει ταυτόχρονα τη διαφοροποίηση και κατηγοριοποίησή του, οδηγεί  δηλαδή στο διαχωρισμό σε σχολεία για μια “ελίτ των λίγων” και σχολεία για τη “μάζα των πολλών”.

            Σήμερα σύγχρονο και αναγκαίο είναι  ένα σχολείο με υποδομές και εργαστήρια που θα καλύπτεται αποκλειστικά από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

2. Η λεγόμενη “αναβάθμιση του μαθήματος”

Στη λεγόμενη “αναβάθμιση του μαθήματος” εντάσσεται η άλλη “καινοτομία” που είναι η “ανεστραμμένη τάξη”, που το νομοσχέδιο την ενέταξε στις διαφορετικές μορφές αξιολόγησης που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο εκπαιδευτικός για τους μαθητές του.

Με άλλα λόγια, λέει ότι αντί για τα καθιερωμένα διαγωνίσματα, ο εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει να βάλει π.χ. ομαδικές εργασίες στους μαθητές και να τους βαθμολογήσει με βάση αυτές στα τετράμηνα ή να βάλει έναν μαθητή ή μια ομάδα μαθητών να αναλάβει να παρουσιάσει το μάθημα κι αυτό το ονομάζει “ανεστραμμένη τάξη”.

Είναι γεγονός ότι και σήμερα κανείς δεν εμποδίζει τους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιήσουν τέτοιες μεθόδους. Η διαφορά είναι ότι δεν θα είναι αναγκασμένος να βάζει ως τετραμηνιαία δοκιμασία αξιολόγησης ένα γραπτό ωριαίο διαγώνισμα. Η “ανεστραμμένη τάξη” που ήδη εδώ και χρόνια εφαρμόζεται κυρίως στις ΗΠΑ έχει συγκεντρώσει  προβληματισμούς και επικρίσεις για τα μαθησιακά αποτελέσματά της στη μόρφωση των μαθητών οδηγώντας στην αποσπασματική τους γνώση.

Η λογική του μοντέλου αυτού εν συντομία λέει ότι ο μαθητής εισάγεται στο παρακάτω μάθημα μόνος του στο σπίτι, βλέποντας βίντεο και άλλο εποπτικό υλικό που έχει ετοιμάσει ο εκπαιδευτικός και την άλλη μέρα πάει στο σχολείο για να λύσει ασκήσεις, απορίες και να εμβαθύνει σε αυτό. 

Πατάει στην αντιδραστική αντίληψη ότι ο μαθητής οικοδομεί μόνος του τη γνώση και ισχυρίζεται ότι έτσι απελευθερώνεται περισσότερος δημιουργικός χρόνος στο σχολείο μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητών. Η εμπειρία  1,5  χρόνο  από την τηλεκπαίδευση μας έχει διδάξει διαφορετικά πράγματα. Όταν ο εκπαιδευτικός παραδίδει, εισάγει σε καινούργιες έννοιες και φαινόμενα τους μαθητές του, έχει ανάγκη να τους κοιτά στα μάτια αν και κατά πόσο αυτά είναι κατανοητά, ώστε να επαναλάβει κάτι, να εξηγήσει, να αναλύσει καλύτερα κ.λπ. Κι αυτό είναι η ουσία της σχέσης εκπαιδευτικού – μαθητή.

Σήμερα σύγχρονο και αναγκαίο είναι  όλοι οι μαθητές να μπορούν να μορφώνονται ενιαία μέσα από ένα σχολείο που αναπτύσσει παράλληλα τις κλίσεις του κάθε παιδιού.

3. Παραπέρα διάσπαση του ενιαίου χαρακτήρα της μόρφωση με το “πολλαπλό βιβλίο”

Ως καινοτομία παρουσιάζεται η θεσμοθέτηση του “πολλαπλού βιβλίου”. Στην πράξη σημαίνει ότι για κάθε μάθημα θα μπορούν να υπάρχουν περισσότερα από ένα εγκεκριμένα διδακτικά εγχειρίδια και από αυτά θα επιλέγεται ένα συγκεκριμένο και θα διανέμεται δωρεάν σε κάθε σχολείο.

Στο νομοσχέδιο ορίζεται ότι τα διδακτικά βιβλία που θα εγκρίνονται “πρέπει να είναι σύμφωνα με τα εκάστοτε σε ισχύ Προγράμματα Σπουδών” (άρθρο 79). Αυτό σημαίνει ότι για κάθε μάθημα, σε κάθε τάξη, τα περισσότερα από ένα βιβλία που θα υπάρχουν θα καλύπτουν όλα το ίδιο μέρος ύλης του μαθήματος και τις θεματικές ενότητες που ορίζονται για το μάθημα από το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών.

Από πλευράς θεματολογίας, δηλαδή, τα βιβλία θα είναι ίδια. Πού θα διαφέρουν; Στη γραφή τους, στο πώς εξηγούν κάθε έννοια και θέμα, στο πόσες ασκήσεις ή ερωτήσεις κατανόησης έχουν, στις πηγές που αξιοποιούν, στην εικονογράφησή τους κοκ. Έτσι, στην πράξη μπορεί να έχουμε το εξής: Για ένα μάθημα να έχουμε, για παράδειγμα, ένα βιβλίο πιο πλούσιο, με μεγαλύτερη πληρότητα και συνθετότητα στη γραφή του και στις πηγές του κι ένα άλλο βιβλίο που στέκεται πιο απλά στις στοιχειώδεις απαιτήσεις του αναλυτικού προγράμματος σπουδών. Εύλογα οι εκπαιδευτικοί από μόνοι τους θα οδηγηθούν σε αυτήν την περίπτωση να επιλέξουν το πρώτο για τάξεις και σχολεία που έχουν πιο ανεβασμένο επίπεδο και το δεύτερο για τάξεις που, όπως λέγεται κοινώς, “δεν τραβάνε”.

            Πρόκειται για μια ρύθμιση που κτυπάει τον όποιο ενιαίο χαρακτήρα υπήρχε μέχρι σήμερα, ανοίγει δρόμους για μεγαλύτερη κατηγοριοποίηση σχολείων και μαθητών, που βαίνει πάντα εις βάρος των πιο αδύναμων οικονομικά λαϊκών οικογενειών.   

Σήμερα σύγχρονο και αναγκαίο είναι  ένα σχολείο που θα τα δίνει όλα σε όλους και όχι κάποια σε ορισμένους, διαχωρίζοντας τους μαθητές.

4. Ρόλος Συλλόγων Γονέων

Με την “αναμόρφωση του θεσμού του σχολικού συμβουλίου” (άρθρο 100) το νομοσχέδιο αλλάζει τη σύνθεση που είχε μέχρι σήμερα το σχολικό συμβούλιο, το οποίο πλέον θα αποτελείται από τον Διευθυντή ή Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας, δύο εκπροσώπους του οικείου Δήμου (από έναν που ίσχυε), τρεις εκπαιδευτικούς της σχολικής μονάδας( από όλο το Σύλλογο Διδασκόντων που ίσχυε), και έναν εκπρόσωπο του Συλλόγου Γονέων (από όλο το ΔΣ του Συλλόγου Γονέων που ίσχυε). Στα Σχολικά Συμβούλια των σχολικών μονάδων της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μετέχει, χωρίς δικαίωμα ψήφου, (ενώ μέχρι τώρα οι μαθητές είχαν δικαίωμα ψήφου) και ένας εκπρόσωπος της μαθητικής κοινότητας.

Ανάμεσα στις αρμοδιότητες του Σχολικού Συμβουλίου είναι και οι εξής :

1^ο Να συνεργάζεται με τον Σύλλογο Γονέων της σχολικής μονάδας και με τους εκπροσώπους του Δήμου στην σχολική επιτροπή ιδίως στα θέματα που σχετίζονται με την υλικοτεχνική υποδομή της σχολικής μονάδας, την χρηματοδότηση αυτής από άλλες πηγές, πλην της τακτικής κρατικής επιχορήγησης, καθώς και τη διοργάνωση και τον συντονισμό δραστηριοτήτων κάθε είδους στην τοπική κοινωνία,

2^ο Να συνεργάζεται με τον Σύλλογο Γονέων, τον Δήμο, τους εκπροσώπους των μαθητικών κοινοτήτων καθώς και τους εκπροσώπους αποφοίτων της σχολικής μονάδας, εφόσον υπάρχει σύλλογος αποφοίτων, όσον αφορά στα θέματα που σχετίζονται με την προσφορά της σχολικής μονάδας στην τοπική κοινωνία.

Προδιαγράφεται και “με το νόμο” η παραπέρα “απαλλαγή” του κράτους από την υποχρέωση χρηματοδότησης, γι’ αυτό επανέρχεται το πρότυπο των διευθυντών  – manager, που τους λύνουν τα χέρια για να αναζητούν χρηματοδοτήσεις και χορηγούς. 

Επίσης υποβαθμίζεται ο ρόλος των Συλλόγων Γονέων και επιδιώκεται η αλλοίωση του χαρακτήρα τους μέσα από την συμμετοχή του στην αναζήτηση χορηγών και στη σύνδεση του σχολείου με την αγορά.  

ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΝΤΙΘΕΤΟΙ – ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΓΟΝΕΩΝ ΔΕ ΘΑ ΓΙΝΟΥΜΕ ΤΟ ΝΤΕΚΟΡ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΣΤΗ ΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΑΣ

            Ως Ανώτατη Συνομοσπονδία Γονέων Μαθητών Ελλάδας  απορρίπτουμε το αντιδραστικό νομοσχέδιο που μετατρέπει το σχολείο σε επιχείρηση, γενικεύει τις μορφωτικές ανισότητες και απαξιώνει τους εκπαιδευτικούς.

            Καλούμε τις Ομοσπονδίες, τις Ενώσεις, τους Συλλόγους Γονέων και όλους τους γονείς να το αντιπαλέψουν και να σημάνει γενικός ξεσηκωμός ώστε να το πάρει πίσω στο σύνολό του η κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας. 

            Συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για τη δημιουργία ενός σχολείου που θα παρέχει ενιαία σε όλους τους μαθητές μόρφωση – σαν απαραίτητη προϋπόθεση όχι μόνο των πανεπιστημιακών σπουδών αλλά και της όποιας επαγγελματικής εκπαίδευσης.

            Συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για τη διασφάλιση της αποκλειστικής υποχρέωσης του κράτους να εξασφαλίζει τη δημόσια και δωρεάν μόρφωση όλων των παιδιών χωρίς μεταβίβαση “αρμοδιοτήτων” στην τοπική διοίκηση ή άλλους φορείς.

Συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για το σχολείο των σύγχρονων αναγκών των παιδιών μας».