Τη Δευτέρα 3 Νοέμβρη σφραγίστηκε με κάθε επισημότητα η δυναμική και εν δυνάμει κυρίαρχη παρουσία των μεγαλοεπιχειρηματιών, των τραπεζιτών, των εφοπλιστών και των ανθρώπων του τζόγου στο χώρο του αθλητισμού.
Διά στόματος τόσο προέδρου της ΕΟΕ (Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή) όσο και του υφυπουργού, Γ. Ανδριανού, ανακοινώθηκε η επί της ουσίας απεμπλοκή του κράτους από τη χρηματοδότηση ενός μεγάλου μέρους του αθλητισμού στη χώρα μας. Η έναρξη του προγράμματος «Υιοθετήστε έναν αθλητή στο δρόμο για το Ρίο 2016» αποτελεί την ουσία της πολιτικής όλων των κυβερνήσεων στο χώρο του αθλητισμού. Το πρόγραμμα του οποίου εμπνευστής παρουσιάζεται ο ίδιος ο πρόεδρος της ΕΟΕ, Σπ. Καπράλος, αναφέρεται στην «υιοθεσία» αθλητών από επιχειρηματίες, οι οποίοι θα καλύψουν τη χρηματοδότηση της προετοιμασίας αλλά και την παρουσία των αθλητών της ελληνικής αποστολής στην Ολυμπιάδα του 2016 στο Ρίο της Βραζιλίας. Αξίζει όμως να ρίξουμε μια ματιά στις συνθήκες, που η συζήτηση για τις πηγές χρηματοδότησης του αθλητισμού έχει ανοίξει για τα καλά, αλλά και για το πού πάει το πράγμα με τους χορηγούς.
Στους τελευταίους Ολυμπιακούς Αγώνες οι αθλητές εξέφρασαν έντονα τη δυσαρέσκειά τους για τις συνθήκες που επικράτησαν τόσο κατά την προετοιμασία τους όσο και κατά τη διάρκεια των αγώνων.
Αθλητές χωρίς τα απαραίτητα αναλώσιμα για το άθλημά τους, αθλητές που προπονούνταν σε ακατάλληλες υποδομές και άλλοι που κάλυπταν το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων από την τσέπη τους…
Εδώ και δύο χρόνια μια σειρά από Ομοσπονδίες αναστέλλουν τη λειτουργία τους και επαναλειτουργούν ανάλογα με τους οικονομικούς πόρους που κάθε φορά εξασφαλίζουν ή όχι. Η ανησυχία για το μέλλον των αθλητών των Ομοσπονδιών δεν φτάνει μόνο στην εκπροσώπηση στις μεγάλες αθλητικές οργανώσεις, για τις οποίες φτιάχτηκε το συγκεκριμένο πρόγραμμα, αλλά και στην ίδια την επιβίωσή τους και τη συνέχιση του έργου τους, κάτι που δεν απαντάται σήμερα ούτε από την κυβέρνηση ούτε από όσους διεκδικούν να γίνουν χαλίφης στη θέση του χαλίφη.
Σοβαρά ερωτήματα για το εγχείρημα
Έχει όμως αξία να δούμε το συγκεκριμένο πρόγραμμα από όλες τις πλευρές, αλλά και τι δρόμους ανοίγει για το μέλλον. Αρχικά τίθεται το θέμα της «υιοθεσίας» αυτής καθαυτής. Σε μια περίοδο που οι αθλητές γίνονται όλο και μεγαλύτερη πηγή εσόδων για τους επιχειρηματίες η ΕΟΕ κατάρτισε έναν κατάλογο αθλητών με τον οποίο απευθύνθηκε «πόρτα πόρτα» (όπως είπε ο Σπ. Καπράλος) στους επιχειρηματίες προκειμένου να διαλέξουν ποιον αθλητή θα σπονσοράρουν. Αλήθεια, οι κύριοι της ΕΟΕ δεν ξέρουν ότι οι αθλητές περνούν τα πάνδεινα από τους σπόνσορές τους στις μεγάλες εκδηλώσεις και τρέχουν διαρκώς δεξιά κι αριστερά για να διαφημίσουν το σπόνσορά τους; Δεν έχουν ακούσει τίποτα για την πίεση των χορηγών προς τους αθλητές για επιδόσεις και ρεκόρ που τελικά καταλήγει σε χρήση αναβολικών και σοβαρά προβλήματα υγείας; Με βάση ποια κριτήρια επέλεξε ο κάθε χορηγός τον αθλητή που θα χρηματοδοτήσει; Τελικά, η σωτηρία για όλους αυτούς τους αθλητές που τόσα χρόνια είχαν βασικό χορηγό το μεράκι τους, είναι η πλήρης μετατροπή των ίδιων σε εμπόρευμα; Δεν πιστεύουμε ότι δεν γνωρίζουν την κατάσταση – άλλωστε είναι γνωστή στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ – και είμαστε πεπεισμένοι ότι είναι καλά διαβασμένοι πάνω στα θέματα του αθλητικού μάρκετινγκ, τόσο οι ίδιοι, όσο και οι χορηγοί για τους οποίους δουλεύουν.
Επόμενο ζήτημα είναι αυτό της τροπής που παίρνουν τα πράγματα και μάλιστα με τις ευλογίες της κυβέρνησης. Μετά και την περικοπή του ποσού προς τον αθλητισμό από τον κρατικό προϋπολογισμό κατά 50% τη χρονιά που μας πέρασε, η κυβέρνηση έρχεται και ενθαρρύνει μέσω του Γ. Ανδριανού τις πρωτοβουλίες που βάζουν για τα καλά στο παιχνίδι τους επιχειρηματίες, και μάλιστα σε χώρους όπου τα προηγούμενα χρόνια στη χώρα μας δεν μπορούμε να πούμε ότι είχαν τόσο έντονη παρουσία όσο σε πιο «δημοφιλή» αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο ή το μπάσκετ. Πλέον ο χορηγός αποκτά ουσιαστικά δικαιώματα πάνω στον αθλητή και το κράτος απαλλάσσεται από τη χρηματοδότηση και πιθανόν και από την ευθύνη απέναντι στον αθλητή. Σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσουν τις επιλογές τους αξιοποιούν και μεμονωμένες περιπτώσεις Ομοσπονδιών με χρέη και μιλάνε για εποχές «παχιών αγελάδων» όπου γινόταν σπατάλη του δημόσιου χρήματος. Όλα αυτά όμως τα έχουμε ξαναδεί, τα έχουμε ζήσει και τα έχουμε μάθει. Και κατά το παρελθόν από όσους τομείς το κράτος ήθελε να απεμπλακεί από τη χρηματοδότησή τους, τα ίδια επιχειρήματα χρησιμοποιούσε, όλοι ήταν αμαρτωλοί, εκτός από τους ίδιους.
Το πάρε-δώσε Ομοσπονδιών και παραγόντων με τη διαπλοκή και τα παιχνίδια που απαξίωναν και υποβάθμιζαν τον αθλητισμό δεν μπορούν ούτε κατά διάνοια να δικαιολογήσουν όλους εκείνους που τόσα χρόνια εκμεταλλεύονταν αυτή την κατάσταση και που σήμερα, στο όνομα της δήθεν εξυγίανσης, στέλνουν στα σπίτια τους νέους, που δεν αντέχουν να πληρώνουν άλλο για να αθληθούν. Δεν μας είπαν, βέβαια, πού ακούστηκε ξανά εξυγίανση με επίσημους και μπροστάρηδες χορηγούς, εταιρείες διαδικτυακού τζόγου.
Σε άλλο δρόμο η λύση
Το τελευταίο διάστημα και με αποκορύφωμα το πρόγραμμα της ΕΟΕ για τους αθλητές της Ολυμπιάδας του Ρίο βλέπουμε ότι σε όλα τα επίπεδα η χρηματοδότηση του αθλητισμού περνάει σε ιδιώτες – επιχειρηματίες. Η διαχείριση είτε γίνεται από το κράτος, είτε από τους δήμους, είτε από αθλητικούς παράγοντες, τελικά καταλήγει στην ίδια «λύση». Είτε με τον έναν είτε με τον άλλον ο αθλητισμός γίνεται σούπερ μάρκετ, όποιος έχει χρήματα παίρνει, όποιος δεν έχει, δεν παίρνει.
Εδώ, λοιπόν, χρειάζεται σήμερα να προσδιορίσουμε ποια είναι η λύση που συμφέρει τη νεολαία και συνολικά το λαό μας. Είναι λύση σήμερα η ιδιωτικοποίηση των δομών από το κράτος και τους δήμους μπροστά στην «αδυναμία συντήρησής» τους; Είναι λύση η «υιοθεσία» αθλητών που σήμερα ανήκουν στον έναν χορηγό και του χρόνου θα πάρουν μεταγραφή στον άλλο; Το πείραμα έχει γίνει στα λεγόμενα «δημοφιλή» αγωνίσματα και το αποτέλεσμα είναι, μερικοί αθλητές βιτρίνας και μια μεγάλη μάζα νέων αποκλεισμένων. Είναι λύση ακόμα και τα ερασιτεχνικά σωματεία να βγαίνουν στο σεργιάνι για χορηγούς;
Η λύση δεν βρίσκεται σε τίποτε από τα παραπάνω, αλλά στα χέρια του λαού, των νέων, των αθλητών. Οι αθλητές σήμερα πρέπει να διεκδικήσουν την κάλυψη των αναγκών τους αποκλειστικά από το κράτος και να είναι ψυλλιασμένοι για τις παγίδες που κρύβουν αυτές οι λύσεις, που σήμερα μπορεί φαινομενικά να τους «βοηθήσουν» και τελικά να συμμετάσχουν σε μια μεγάλη διοργάνωση, όμως χρειάζεται να προβληματιστούν για το αν αξίζει να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης από κάποιους που θα θησαυρίσουν στις πλάτες τους, ή αν αξίζει περισσότερο να ενώσουν τις φωνές τους μαζί με τους υπόλοιπους νέους, αθλητές και μη, για έναν άλλο αθλητισμό. Οι νέοι σήμερα και οι οικογένειές τους χρειάζεται να απορρίψουν τις δοκιμασμένες και αποδεδειγμένα αποτυχημένες συνταγές, να διεκδικήσουν σήμερα να έχουν δωρεάν πρόσβαση στον αθλητισμό, στον πολιτισμό, να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους σε όλα τα επίπεδα και τελικά να γίνουν εκείνοι που θα καθορίζουν τις τύχες τους.