Ο Σύλλογος Ποντίων Ευόσμου «Παναγία Κρεμαστή» σε συνεργασία με το μορφωτικό ποντιακό Σύλλογο Αγ.Δημητρίου-Ρυακίου Κοζάνης και το Δήμο Κορδελιού-Ευόσμου /Αντιδημαρχία Πολιτισμού θα αναβιώσει φέτος το Σάββατο 28 Δεκέμβρη για τρίτη συνεχόμενη φορά στον Εύοσμο τα «Μωμο΄ερι̤α», το έθιμο του Δωδεκαημέρου των Ελλήνων του Πόντου.
Οι Μωμόγεροι θα ξεκινήσουν το δρώμενο μετά τις 11 το πρωί και θα ακολουθήσουν την διαδρομή από την έδρα του Συλλόγου στην οδό Παναγίας Κρεμαστής, Αριστοτέλους, Τζαβέλλα, πλατεία Ευόσμου, πεζόδρομος Ευόσμου, 28ης Οκτωβρίου, Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, πλατεία Ευόσμου. Στην πλατεία οι Μωμόγεροι θα μπούνε για πρώτη φορά περίπου στις 12 η ώρα το μεσημέρι και μετά θα μπούνε για δεύτερη φορά γύρω στις 15:00. Όσο οι Μωμόγεροι θα αναβιώνουν το έθιμο στους κεντρικούς δρόμους του Ευόσμου, στην πλατεία θα διοργανωθεί Ποντιακό γλέντι.
Ο Μώμος ήταν ο θεός του γέλιου και της σάτιρας, η προσωποποίηση της μομφής και της κατηγορίας. Οι ιερείς του Μώμου, οι ακόλουθοί του είναι οι Μωμόγεροι. Oι “Μωμό’εροι” είναι έθιμο του Δωδεκαημέρου (Χριστούγεννα έως Θεοφάνια), που πραγματοποιείται για την ευετηρία (καλή χρονιά). Οι ομάδες των Μωμό΄ερων βγαίνουν στους δρόμους και όλοι μαζί, με φωνές, κραυγές, θορύβους από κουδούνια, βήματα χορού, μουσική, τραγούδια και παράλληλη δράση όλων των θεατρικών προσώπων, όχι μόνο προκαλούν το ενδιαφέρον του κοινού που τους ακολουθεί από σπίτι σε σπίτι, αλλά και τη συμμετοχή του.
Το δρώμενο πραγματοποιείται σε πλατείες, δρόμους και αυλές σπιτιών. Η ολοκληρωμένη μορφή του αποτελείται από τον Κορυφαίο (Μωμόγερο), τη χορευτική ομάδα (ορχείται και άδει), τη θεατρική ομάδα (αυτοσχέδιοι διάλογοι) και τους μουσικούς (λύρα, αγγείον). Όλοι είναι μεταμφιεσμένοι.
Σήμερα το δρώμενο συνεχίζεται διατηρώντας όχι μόνο τον ψυχαγωγικό αλλά και τον ευετηριακό, γονιμικό, μαγικοθρησκευτικό του χαρακτήρα.
Το Μάρτιο του 2015 οι Μωμό’εροι έχουν εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας και στις 30 Νοεμβρίου 2016, εντάχθηκαν στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO.
Ο ζωντανός λαϊκός πολιτισμός των Ποντίων αναδεικνύεται σε πολύτιμο κεφάλαιο της Ιστορίας και της Λαογραφίας μας και λαμπρό παράδειγμα λαού προσηλωμένου στην παράδοσή του. Ο μυθικός Θεός Μώμος με την τέλεση του δρώμενου «βρίσκεται» πάλι ανάμεσά μας και χαρίζοντάς μας το ειρωνικό του χαμόγελο, μας υπενθυμίζει την πανάρχαια προέλευσή μας, τις αδυναμίες μας αλλά και τη δύναμη της ελεύθερης συλλογικής έκφρασης.
